SUẤT ĂN CÔNG NGHIỆP - CHI PHÍ HAY LÀ ĐÃI NGỘ ?

Có thể nói, suất ăn công nghiệp là một sản phẩm, dịch vụ rất đặc thù trong nghành ẩm thực và thực phẩm. 
Đối với nhu cầu xã hội thì dịch vụ cung cấp suất ăn công nghiệp cho các công ty, nhà máy, trường học, quân đội hay cả cho bệnh viện và các toà nhà văn phòng là một nhu cầu vô cùng cần thiết. 

Tuy nhiên, điều bất cập là do sản phẩm phục vụ cho một số đối tượng đặc thù nên giữa người mua suất ăn là các đại diện và chủ sở hữu nhà máy xí nghiệp, người bán suất ăn là nhà cung cấp dịch vụ và người sử dụng trực tiếp phần ăn là người lao động lại rất khó có quan điểm thống nhất với nhau. Với giá thành của suất ăn thì do áp lực về cạnh tranh, lợi nhuận và hiệu quả kinh doanh, các chủ doanh nghiệp thường có xu hướng xem số tiền phải trả cho phần ăn của người lao động là một chi phí cố định hàng tháng, nên thường có quan điểm đã là chi phí thì phải tiết kiệm tối đa, khiến cho giá suất ăn cho người lao động thường ở mức rất thấp, trung bình chỉ từ 15000 đến 20000/ 1 phần ăn. Cá biệt có những doanh nghiệp chỉ trả cho người lao động chỉ 12000/ suất ăn. Với giá phần ăn quá thấp thì việc bảo đảm chất lượng, dinh dưỡng cho phần ăn đã là một vấn đề nan giải, nhưng nghiêm trọng hơn nữa là nguy cơ không đảm bảo được ATTP cho người lao động bởi bởi nguồn thực phẩm giá rẻ thường đi đôi về các rủi ro ngộ độc, gây nguy hiểm đến an toàn sức khoẻ cho người lao động.

Với các nhà thầu nấu ăn công nghiệp, thì do dịch vụ suất ăn là một nghành nghề chủ yếu sử dụng sức lao động của con người là chính từ khâu sơ chế, chế biến, phục vụ và vệ sinh, nên chi phí phải trả cho nhân công đã chiếm trung bình hơn 3000/ suất, khoảng 17% đến 22%, trên giá thành suất ăn. Đồng thời nhà thầu còn phải trả thêm các chi phí như chất đốt, đôi khi là điện nước, mặt bằng nhà xưởng kinh doanh, thuế, phí, hoa hồng cho người giới thiệu vv, nên sốt tiền còn lại phân bổ cho thực phẩm gồm cả gia vị, gạo, rau, thịt, cá trong suất ăn chỉ còn khoảng 70%. Vd : Với giá suất ăn là 18000 vnđ, sau khi trừ hết các chi phí và lợi nhuận mong muốn của nhà thầu, thì số tiền dành phân bổ cho tất cả các loại thực phẩm nêu trên chỉ vào khoảng 12000 nvđ là tối đa. Với số tiền đó nếu chúng ta đi mua thực phẩm để chuẩn bị bữa ăn cho một người là không thể nào đảm bảo được chất lượng và dinh dưỡng cho một người làm việc, tệ hơn nếu nhà thầu nấu ăn vì giá rẻ nhưng vẫn muốn có lợi nhuận bằng cách ép giá thực phẩm đầu vào, chấp nhận mua thực phẩm giá rẻ không đảm bảo chất lượng và xuất xứ thì người lao động sẽ phải đối mặt với một nguy cơ không lường trước được về an toàn thực phẩm có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ của bản thân. 

Để khăc phục tình trạng trên, dưới góc độ xã hội cần phải có một giải pháp tổng thể và toàn diện từ cơ quan nhà nước, cần phải ban hành các quy định tối thiểu về giá suất ăn để đảm bảo dinh dưỡng an toàn thực phẩm cho người lao động, nhằm đảm bảo sức khoẻ cho người dân là lực lượng lao động nòng cốt của quốc gia. Người sử dụng lao động cần phải xem bữa ăn giữa ca là một chế độ đãi ngộ nhằm giữ chân người lao động và là một chính sách chăm sóc tốt cho đội ngũ nhân viên để nhân viên có tâm gắn bó và phục vụ doanh nghiệp tốt hơn.  Các nhà thầu nấu ăn cần phải thành lập nên các hiệp hội nhà cung cấp suất ăn công nghiệp hoạt động theo từng khu vực, nhằm thống nhất đơn giá tối thiểu tính theo số lượng phần ăn, nhằm tránh việc bị phân tán và cạnh tranh về giá giữa các đơn vị cung cấp với nhau gây thiệt hại chi chính mình và người lao động và cần phải có trong nghề nghiệp có liên quan đến an toàn và sức khoẻ của người khác, cần tuyệt đối tránh việc sử dụng thực phẩm kém chất lượng và không rõ nguồn gốc, cần quản lý chặt chẻ các chi phí, và nguồn nguyên liệu thực phẩm, phòng tránh tối đa việc thất thoát lãng phí.  Với người lao động, thì để đảm bảo sức khoẻ cho bản thân mình và đồng nghiệp, qua các công đoàn cơ sở, cần phải lên tiếng và có những đề xuất hợp lý về giá thành và chất lượng phần ăn của mình, nhằm mục đính tái tạo tốt sức lao động trong môi trường làm việc thông qua những phần ăn đầy đủ dinh dưỡng và đảm bảo. 

Huỳnh Công Phúc.